نهیاتی که محبت و اخوت را در یک جامعه کمرنگ میکند
در بخش قبلی راجع به ارتباط انفرادی هر شخص با الله تعالی، و پاکی و صفائی خودی، جهت نایل شدن به اتفاق و همدلی، صحبت کردیم.
در این بخش، در مورد نهیاتی که محبت و اخوت را در یک جامعه کمرنگ میکند، و راه های حل آن نکاتی را خدمت شما عزیزان پیشکش میکنم.
امروزه شاهد این حقیقت هستیم که هر آن فرد و یا گروهی که، خودشان را از جماعت مسلمین کنار زده، با دشمنان و اهریمن دست دوستی دراز کرده اند، بالای دیگران ظلم و تعدی کرده، هم پیمان دشمنان اسلام شده اند.
تازمانی که بساط ظلم و تعدی از یک جامعه برداشته نشود، اتفاق و اتحاد میان چنین ملتی محال است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند:
«مسلمان برادرمسلمان است، بر او ظلم نمی‌کند، و او را به دشمنش تسلیم نمی‌دهد» ﴿فتح الباری ۵/٩٧﴾
تاریخ، خود شاهد و گواهِ ظلم مسلمان برمسلمان و تسلیمی او به دشمن است، و این روند رکیک در جوامع مختلفی، از مصر گرفته تا ازبکستان،فلسطین، برما و افغانستان جریان دارد.
با ارزش ترین چیز نزد یک مسلمان، عزت، آبرو، ناموس، مال و خونش است، اموری که بایستی بدان ارزش قایل شد و برای دفاع و احقاق آن اجتهاد و مجادله کرد.
با پامال شدن یکی از این ارزش های فردی، چادر سیه ی ظلم در یک جامعه سایه می افگند، و حرمت ها پامال میشوند، اتفاق جایش را با نفاق تعویض میکند.
رسول کریم صلی الله علیه وسلم در این مورد چی زیبا فرمودند:
«همه ارزش‌های یک مسلمان، مال، آبرو، و خونش بر مسلمان دیگر حرام است» (مسلم ۴/۱٩۸۶)
زمانیکه مال مردم به غارت رود، همسایه ی پهلوی راست تان در فکر چپاول مال و فرستادن دزدان به خانه ی شما باشد، همسایه ی پهلوی چپ، به زن، دختر و ناموس تان چشم اندوزد، و بالاخره، گروه دیگری، برای ریختن خون شما، حریص باشد، در حقیقت، تمام ارزش های یک مسلمان ﴿ مال، آبرو، خون﴾ که رسول الله صلی الله و علیه وسلم آن را بر مسلمان دیگر حرام کرده است، پامال شده است!
چگونه میتوان اتحاد و اتفاق را میان اقشار مختلف یک ملتی که همه حرام ها را برخود حلال کرده اند، بمیان آورد؟
این وظیفه ی بزرگ و خطیری است که به حیرتِ علما، بزرگان، دانشمندان و قلم بدستان افزوده است.
در پهلوی این همه ظلم و تعدی بر ملت، سپردن مسلمان به دشمن، زیر پا گذاشتن عزت، آبرو، ناموس و مال مسلمان، که همه در دو حدیث مبارکه ی فوق بدان اشاره شد، پدیده ی شوم دیگری، عصب و عضله ی اتحاد بین الاقوامی را از داخل فلج کرده است.
انسان و شخصی پرستی، تعصبات لسانی، ملی، نژادی، منطقوی، حزب و حزب گرائی، آنقدر افراد این جامعه را به حسِ خود ستائی و خود پروری مشغول کرده است، که ابلیس سوژه ی دیگری برای در هم پاشیدنِ صفوف این ملت ندارد.
شاید شیاطین توانسته اند از سالهای متمادی از این سوژه برای ایجاد وسوسه ها و هرج و مرج ها، جهتِ پامال کردن تمام آن ارزش هائی که قبلاً بدان اشاره شد، استفاده کنند، و ضرورتی به سوژه و پلان دیگری هم احساس نمیکنند.
به این نصیحت پیامبر اسلام صلی الله علیه وسلم به ابوذر غفاری رحمۃ الله علیه کمی تدبر کنید، و جایگاه خود را با این فرمان صدر اسلام مقایسه و تعیین کنید:
- اسلام که سرخ و سیاه، سفید و زرد، پشتون و تاجک و ازبک، هزاره و ترکمن، پشه ئی و نورستانی ندارد!
- آیا شما چنین مسلمانی هستید که از لسان و قوم، بر تقوا و پرهیزگاری دیگران ارج بگذارید؟
- آیا شما چشمان تان را در مقابل ناموس دیگران، در مقابل زنان و دختران برادران مسلمان تان به زمین اندوخته اید؟
- آیا شما، عزت و آبروی مسلمان را حفظ کرده اید، و یا اینکه در صدد آبرو ریزی او اقدام کرده اید؟
- آیا پشتو، دری، فارسی، ازبکی، و…. برای شما مهم تر از تقوای برادر و خواهر مسلمان تان نبوده است؟
- این چی معیاری است برای دوستی وقرابت که شما تعیین کرده اید؟
اتحاد و اتفاق اقوام و قبایل با این معیاری که در صفحات فیسبوک، مردم بدان چنگ زده اند محال و ناممکن است.
تاجک به پشتون دشنام میدهد، پشتون به تاجک. هزاره بالای برادر پشتونش نام میگذارد، ازبک این و آن را بد و بیراه میگوید، گویا، اصل و نسبِ انسانها نزد الله تعالی، ملیت، لسان، قوم، و رنگ پوست ایشان است.
تا زمانی مسلمان از این دشنام ها، تحقیر ها، لقب و نام و نشان گذاشتن ها دست بر ندارد، بوی اتفاق به مشامش نخواهد رسید.
مگر نشنیده ای که رسول مقبول صلی الله و علیه وسلم فرمودند:
«دشنام دادن مسلمان فسق، وجنگ با وی کفر است» ﴿متفق علیه﴾
در این حدیث مبارک، دشنام دادن را به فسق و جنگ را به کفر، رسول کریم صلی الله و علیه وسلم نسبت داده اند.
متأسفانه، هم دشنام و هم جنگ، دو منکرِ شنیع میان مسلمانان فرهنگ شده است. فرهنگی که، همه بدان خو گرفته اند و یکدیگر را از آن منع نمیکنند.
جهان خوشبینِ اتحاد و اتفاق مسلمانان نیست، این من و تو هستیم که تشنه ی این نعمت الهی بوده، سالهای متمادی در انتظار آرامش، صلح، صفا و صمیمیت مو ها را سپید کرده ایم.
حدیث زیبائی از بهترین آدم و عالم، رسول کریم صلی الله و علیه وسلم، هر لفظ این حدیث در افکار شما حک گردد، و در تحقق پذیری این وصایای زیبای رحمۃ للعلمین از دل و جان بکوشید:
همانطوریکه یاد آور شدیم، اتحاد و اتفاق میان مسلمانان از جایگاه خاصی در اسلام برخوردار است ، بطوری که الله سبحانه و تعالی در قرآن کریم به اتحاد مسلمین صراحتاً امر فرموده است و امر الهی برای وجوب می باشد بنابراین نتیجه می گیریم که وحدت از واجبات دینی است .
الله سبحانه و تعالی برای مومنان ، یک دین را برگزیده است که پیروانش تنها گروه بر حق شناخته می شوند ، بدین جهت خالق مهربان برای حمایت از مسلمانان و حفظ دین مبین اسلام در برابر دشمنان، وحدت را بین پیروان دین اسلام الزامی قرار داده است، چنانچه میفرماید:
و همگی به ریسمان خدا [= قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید!
در این آیه، حبل الله یعنی قرآن، که محور وحدت تعیین شده است چرا که قرآن کریم بیانگر مشترکات فرق اسلامی است، و می توان گفت این از پند های حکیمانه ی قرآن کریم به مسلمانان است.
این واضح و آشکار است که روایات و دیدگاه های شخصی به دلیل اختلافات نمی توانند محور وحدت باشند .
در ادامه ی آیه کریمه ی فوق، وحدت یک نعمت توصیف شده است که متضمن دو نعمت دیگر است:
- یکی برادری در دنیا
- و دیگری نجات اخروی
که الله سبحانه و تعالی هشدار می دهد، این نعمت ها را به یاد آورید.
اما اگر وحدت نباشد چه می شود ؟ در این باره قرآن کریم مشخص فرموده است :
و با همدیگر نزاع نکنید،که سست شوید، وقوت (وابهت) شما از میان برود، و صبر کنید، بی گمان خداوند با صابران است(سوره انفال آیه۴۶)
پس نزاع از مصادیق خلاف وحدت است که نتیجه ی آن ضعف مسلمانان و از بین رفتن شوکت آنها خواهد بود.
این را حدیثی از رسول کریم صلی الله علیه وسلم بیشتر تفسیر می کند که فرموده است :
ید الله مع الجماعه. (صحیح بخاری).
کسانی که یکدیگر را در امور خیر همکاری می نمایند از یاری الله سبحانه و تعالی بهره مند خواهند شد و معنی دوم آن این است که مسلمانان همه بر قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم عامل باشند تا از تفرق نجات حاصل نمایند .
وحدت محصول، پندار، گفتار و کردارِ همنوا با قرآن، کلامِ الله سبحانه و تعالی و سنت رسول کریم صلی الله علیه وسلم است که این خود، از آموزه های اساسی قرآن کریم، کتاب مقدس مسلمانان است.
اگر پندار نیک باشد، گفتار نیک می شود ، اگر گفتار نیک باشد کردار نیک می شود و اگر کردار نیک شود حیاتِ بشر گلدسته می شود.
بر این مبنا، مسلمانان از آنچه که خلاف پندار نیک است بپرهیزند و از تبلیغ آن توبه نمایند، چون، کینه و حسد و شیوه ی بیان کینه زا، بر خلاف پندار نیک و ضد آموزه های دینی هستند.
الله تعالی میفرماید:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ (حجرات ۱۲)
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمانها گناه است
استفاده از کلمات نا شایست که برای برخی ها حساس برانگیز است، بر خلاف گفتار نیک است و اسلام از آن نهی کرده است .
پیامبر مهربان، رسول کریم صلی الله علیه وسلم فرمودند :
﴿من کان یؤمن بالله و الیوم الآخر فلیقل خیرا او لیصمت﴾
کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد یا سخن نیک بگوید و یا ساکت شود.
همچنین ، کردارها نیک باشند زیرا که کردارهای بد بر خلاف آموزه های دین مبین اسلام است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم نیز فرمودند:
﴿مسلمان کسی است که سایر مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند.﴾
همچنین فرمودند :
کونُوا عِبَادَ اللهِ إِخْوَانًا، الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ، لَا یَظْلِمُهُ وَلَا یَخْذُلُهُ وَلَا یَحْقِرُهُ، التَّقْوَى هَاهُنَا – وَأَشَارَ بِیَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ -، حَسْبُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ مِنَ الشَّرِّ أَنْ یَحْقِرَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ، کُلُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حَرَامٌ: دَمُهُ، وَمَالُهُ، وَعِرْضُهُ.
با یکدیگر برادر باشید چرا که:
- ۱- مسلمان برادر مسلمان است
- ۲- به او ظلم نمی کند،
- ۳- او را ذلیل و خوار نمی سازد،
- ۴- او را تحقیر نمی کند.
و از نشانه های بد بودن انسان همین بس که برادر مسلمانش را تحقیر کند و سه چیز بر هر مسلمان حرام است:
- ۱- تعدی و تجاوز به مال مسلمان،
- ۲- تجاوز به آبرو و حیثیت او
- ۳- و ریختن خون مسلمان
زیرا اینها همه محترم است و باید در برابر یکدیگر به آن پایبند باشیم.
اگر یکی از این موارد فوق در یک جامعه مراعات نشود، ﴿کشتی وحدت و اتفاق﴾ در چنین جامعه ئی، در منجلابِ تعدی، تجاوز، خون ریزی و کشتار، تحقیر و ظلم، آبرو ریزی و پامال شدن حق مردم، غرق میشود.
آموزه های دین مبین اسلام سراسر برادری و همدلی است و تنها راه رسیدن به وحدت عملی امت اسلامی، بازگشت به این آموزه هاست .
لازم است با یک دیگر تعامل کنیم و به اندیشه و شخصیت های دیگران احترام قائل باشیم ، حساسیت های بنا شده بر تعصبات بی اساس و مغایر دین را از میان برداریم، زبان را صرف منحیث آله ی افهام و تفهیم استفاده کنیم، ملیت پرستی و نژاد سالاری را بدور افگنیم، و از این فرصت زیبا، برای وحدت نهائی پیش دستی کنیم.
همین معنای وحدت، اتفاق و اتحاد است، یعنی توانائی پذیرش دیگران را داشته باشیم، و به کسی به دیده ی حقارت نگاه نکنیم، سایر معانی و روشهای دیگر وحدت با این جمله متحقق می گردند.
این را بدان که وحدت ما شکست دشمنان ماست.
مسلمان در اوج توانائی و نا توانی اش، دیگران را تحمل میکند. هیچ کس حساب رس دیگری نیست، حساب رس همه انسانها، فقط الله سبحانه و تعالی است آن هم در روزی مشخص .
اگر خود را حساب رس دیگران بدانیم نمی توانیم برادری را حفظ کنیم و اگر حساب رسی دیگران را به الله تعالی وا گذار کنیم می توانیم به وحدت واقعی برسیم.
همه باید این حقیقت را درک نمائیم و فراموش نکنیم که انسانها همگی در لست الهی جهت حساب رسی قرار گرفته و درصف انتظار بسر می برند .
لذا می توانیم بگوئیم که قضاوت و حساب رسی دیگران، معنی دار نیست به دلیل اینکه جایگاه آن را نداریم.
هیچ انسانی با دیگری هم اندیشه نیست حتی دو برادر ، کسانی که تمایل به متحد کردن اندیشه ها دارند ابتدا از برادران و افراد خانواده خود شروع کنند، اگر ثمره بخش بود بعد به دیگران فکر کنند که ثمره بخش نخواهد بود .
بنابر این برادرت را بدون اندیشه ی او بپذیر آنگاه به وحدت تبدیل می شود.
در نهایت هر یک از مسلمانان به فکر تزکیه و اصلاح شخصی خود باشند همانند اسلاف دینی شان ، چرا که همه نیازمند تزکیه هستند و خود را نیازمند دانستن ، روش مفیدی است برای اجتناب از هواهای نفس .
قرآن و کعبه محور اتحاد هستند، و مطمئن هستم کسانی که در ادعا، صادق باشند از عنایات آسمانی فیض خواهند برد .
به امید سربلندی و عزت برای مسلمین در همه نقاط هستی .
عزیزان گرانقدر:
لطفاً این مضامین خیلی مهم و حیاتی را با تمام خانواده، اقارب، دوستان، و همکاران تان شریک سازید، و در رشد فکری، عقیدتی، ایمانی و وجدانی همنوع تان اقلاً یک امر خیری را، مایه ی حصولِ صدقات جاریه ی تان سازید.
- بخش قبلی
- بخش دوازدهم
