تعریف ارکان:
ارکان جمع رکن است که در زبان عربی به معنای چیز نیرومند و استوار است، و مراد از ارکان ایمان چیزهایی می باشد که پایه و اساس ایمان قرار می گیرند، طوریکه اگر یکی از آنها مفقود یا نابود گشت ساختمان ایمان نیز منهدم می گردد، از این رو ایمان هیچ مسلمانی بدون تحقق یافتن شش رکن درست و کامل نمی شود.
تعریف ایمان:
ایمان در لغت به معنای تصدیق و باور داشتن است، و گاهی به معنای وثوق و اطمینان نیز به کار می‌رود؛ اما در اصطلاح شرعی عبارت است از: اقرار بزبان، تصديق با قلب و عمل نمودن با اعضاء.
البته ایمان با انجام اعمال نیک افزا‌یش و با انجام گناه کاهش می یابد؛ این عقیده اهل سنت و جماعت به پیروی از عقیده صحابه، تابعین، ائمه و علمای بزرگ اسلام می باشد.
س:- ايمان چند رکن دارد؟
ج :- ايمان شش رکن دارد که عبارت اند از:
- ايمان به الله تعالی
- ايمان به ملائکه
- ايمان به کتابهاي آسماني
- ايمان به پيامبران
- ايمان به روز آخرت
- ايمان به قدر (تقدير).
دليل ارکان ايمان از قرآن کريم:
دليل ارکان ايمان از قرآنکريم این فرموده الله تعالی است: «لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ» [البقرة: 177].
«نيکي آن نيست که روی خود را به سوی مشرق و مغرب بگردانيد، بلکه نيکوکار کسی است که به الله و روز آخرت و ملائکه و کتابها و پيامبران ايمان داشته باشد».
دليل ارکان ايمان از حديث فرمودۀ آن‌جناب صلی الله علیه وسلم به جبرئيل علیه السلام است «. .جبرئيل علیه السلام گفت: پس مرا از ايمان خبر ده. پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم فرمود: اينکه ايمان بياوري به الله و فرشتگان و کتابها و پيامبرانش و روز آخرت، و ايمان بياوري به قدر خيرش و شرش…». صحیح مسلم (1)
س: چگونه به الله تعالي ايمان داشته باشيم؟
جــ :- ايمان به الله تعالی اينست که بنده از صميم قلب به وجود الله تعالي باور داشته باشد و بداند که او ذاتي است واحد و يکتا و بي‌همتا. هيچ چيزي بر او سبقت نکرده و بعد از فنا و نابودي جهان و کائنات غير از او چيزي باقي نمي ماند، الله تعالی بر همه چيز غالب است و هيچ چيزي بر او غالب نيست، همه چيزهاي پنهان به او آشکار است و اوست زنده و هميشه، بي‌نياز و بي‌مانند.
ایمان چنانکه اصول و پایه هایی دارد دارای هفتاد و چند شاخه نیز می باشد که به عنوان صفات و ویژگی های آن محسوب شده و برخی از آنها قلبی و برخی دیگر عملی هستند. و برخی از آنها مانند اعتقاد به روز آخرت جزو اصول به شمار رفته و فقدانشان موجب زوال اصل ایمان می گردد.
برخی نیز همچون ارج نهادن به مهمان، همسایه و گفتن سخنان خوب و شایسته جز فروع و شاخه ها هستند که ترک آنها نقصان ایمان را به دنبال دارد، پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید:
«مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أَوْ لِيَصْمُتْ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ جَارَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ». متفق علیه
(هر که به الله و روز آخرت ایمان داشته باشد باید لب به سخنان پسندیده بگشاید و یا سکوت اختیار کند. و هر که به الله و روز آخرت ایمان دارد باید همسایه و مهمانش را مورد احترام قرار دهد).
حدیث بالا از حدیثی دیگر نشأت می گیرد که ابو هریره رضی الله عنه آن را از پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم چنین نقل می کند:
«الإِيمَانُ بِضْعٌ وَسَبْعُونَ أَوْ بِضْعٌ وَسِتُّونَ شُعْبَةً فَأَفْضَلُهَا قَوْلُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَدْنَاهَا إِمَاطَةُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الإِيمَانِ».صحیح مسلم (62)
(ایمان دارای هفتاد و چند یا شصت و چند شاخه است، بالاترین آنها گفتن لا اله الا الله و پایین ترین شان برداشتن موانع از سر گذر و راه های عمومی است، و شرم و حیا یکی از شاخه های ایمان محسوب می گردد).
