احتكار یکی از شیوه های درامد حرام

﴿سلسلهٔ مضامین امراض ساری در جامعه﴾:

(مرض هشتم):

﴿احتکار﴾:

احتکار یعنی چی

احتكار از حكرگرفته شده، در اصل به معنای حبس كردن است، ودراسلام جمع کردن و حبس جنس، به انتظار گرانی آن را احتكار و حكره گویند.

این شیوهٔ کسب درآمد و سود ، حرام ، غیر انسانی و آفت در نظام اقتصادی است و در حکومت اسلامی حاکم شرع و حکومت موظف است با افرادی که به این شیوه کسب درآمد و سود می کنند برخورد و آن ها را مجازات کند.

در این روش کسب سود، افراد اجناس را خریداری می کنند و ان را انبار می کنند و با اطلاع از اوضاع و شرایط خرید و عرضه و گاهی با مداخله و ضد و بند در تولید و عرضه و ترفند های دیگر،که در نهایت با کمیاب شدن و افزایش قیمت آن جنس، آن را با قیمت بالاتر و گاهی تا چندین برابر قیمت خریداری شده به فروش می رسانند.

در این روش با ایجاد یک افزایش قیمت کاذب در مورد آن کالا سود بدست می آورند و این نمونهٔ بارز سؤ استفاده غیر انسانی از شرایط و اوضاع جامعه و ضرر به افراد جامعه و نظام اقتصادی در جهت کسب سود و منفعت شخصی است.

یک تعداد انسان های حسود و بدبخت هستند که جنس و مواد خوراکه و یا ارتزاقی را از بازار جمع و پنهان میکنند تا آن جنس در مارکیت و بازار ها کمیاب شود، و در نتیجه، قیمت آن بالا رود و مردم متضررگردند.

احتکار در سنت

احتکار عمل زشت و حرام است، چنانکه مسلم در صحیح خود از معمر بن عبدالله رضی الله عنه روایت کرده که فرمودند:

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند :

«لَا یَحْتَکِرُ إِلَّا خَاطِئٌ» مسلم ( ۱۶۰۵)

«جز انسان خاطئ احتکار نمی کند»

امام نووی در “شرح صحیح مسلم” میفرمایند:

«زبان شناسان گفته اند که خاطی یعنی انسان عاصی و گناهکار، و این حدیث در حرام بودن احتکار صراحت دارد».

شریعت احتکار را حرام کرده چون موجب ضرر رساندن به عامهٔ مردم می شود. بعضی علما گفته اند، احتکار فقط در قُوت روزانه (مواد خوراکی و طعام مردم‌) حرام است. و بعضی دیگر میگویند، در هر آنچه که مردم به آن محتاج باشند و با انبار کردن آن مردم متضرر شوند حرام است.

امام شوکانی می گوید :

«بر طبق ظاهر احادیث؛ احتکار حرام است بدون آنکه فرقی بین طعام آدمی و حیوانات و غیره باشد، و اینکه در بعضی از روایات لفظ “طعام” آمده دلیل بر تَقَیُید (مقید کردن) بقیه روایاتی که بصورت مطلق آمده نیست،بلکه به معنای قرار دادن جزئی از اجزائی است که مطلق بر آن اطلاق می شود» “نیل الأوطار” (۵/۲۶۲ ).

رملی شافعی در حاشیهٔ خود بر کتاب “أسنی المطالب” (۲/۳۹) میفرماید:

«لازمست که (احتکار حرام) را در تمام آنچه غالباً مورد احتیاج است از خوردنی گرفته تا پوشیدنی بسط داد».

اسلام عزیز این نوع کسب درآمد و سود را حرام می داند، و به پیروانش اجازه نمی دهد برای منفعت شخصی خود، افراد جامعه را در مضیقه قرار دهند و با ضرر و فشار مالی بر افراد جامعه، کسب درآمد کنند و با عرضه نکردن یک کالا و ضد و بند در مورد عرضه و تقاضا ، باعث افزایش قیمت آن شود و در نهایت، سود بیشتر کند. در اسلام قوانین مشخصی برای تجارت و کسب سود در معاملات و .. وجود دارد که متعارف ، منطقی ، عقلی و انسانی است.

این نوع کسب درآمد و سود و ایجاد افزایش قیمت و نوسان کاذب ( که معمولا در یک مقطع زمانی صورت می گیرد ) باعث می شود نظام اقتصادی یک جامعه ، ثبات و سامانی نداشته باشد و در این چنین شرایطی امکان کسب و کار سالم ، سرمایه گذاری و فعالیت های اقتصادی سالم وجود نخواهد داشت .

به همین علت است که اسلام برای سلامت و پویایی نظام اقتصادی فردی و جمعی به پیروانش اجازهٔ کسب درآمد و سود با این چنین شیوه ای را نمی دهد و در تعالیم اسلام این شیوهٔ کسب سود به شدت منع شده و حرام شمرده می شود،و همچنین حُکام اسلامی و متولی نظام اقتصادی را موظف می دارد که با این شیوه کسب درآمد و سود برخورد کند، و از فعالیت افراد با این شیوهٔ کسب درآمد و سود جلوگیری کند و ان ها را مجازات کند.

غش و تقلب در معامله از جمله تعالیم دین اسلام به پیروانش دوری از دروغ و تقلب در کسب درآمد و سود است. اسلام معامله و کسب و کار بر پایه دروغ و ضرر به دیگران را حرام می داند و معاملات تجاری و اقتصادی را که بر اساس غش و دروغ و پنهان کاری باشد را باطل شمرده است.

از بارگاهٔ ایزد متعال استدعا میکنیم تا این افراد مریض و خودغرض در جامعهٔ ما را هدایت دهد و نظام پاک، بیغش و بی آلایش را در ملک ما برقرار سازد.

آمین!

ا.ج.ع

عزیزان گرانقدر:

لطفاً این سلسله ی مضامین خیلی مهم و حیاتی را با تمام خانواده، اقارب، دوستان، و همکاران تان شریک سازید، و در رشد فکری، عقیدتی، ایمانی و وجدانی همنوع تان اقلاً یک امر خیری را، مایه ی حصولِ صدقات جاریه ی تان سازید.