يكي از هموطنان عزيز ما از كابل سوال نموده:
سوال درمورد نکاح شغار است آیا جایز است یاخیر؟
حکم نکاح بدلک
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله، اما بعد:
– در ناروا بودن وحرام بودن نكاح بدلک شک نيست واجماع فقهاء وجود دارد.
کسیکه نکاح بدلک کرده باشد چه کار باید کند
– ليكن اگر كسي كرده باشد ودران واقع شده باشد چطور كند؟
جمهور واكثريت فقهاء به اين نظر هستند كه اين نوع ازدواج باطل اعلان شود، وفقهاي مذهب حنفي به اين نظر هستند كه اگر بالفرض واقع شده باشد بايد تصحيح شود با تعيين مهر ودرين صورت باكي ندارد كه زندگي زن وشوهري شان را ادامه دهند واين نظر را فقهاي ديگري هم تأييد كردند اند مثل الزهري ومكحول والثوري والليث ويک روايت از أحمد بن حنبل وإسحاق وأبو ثور نيز است.
اين نوع ازدواج حرام وناروا ونا جائز است وبصراحت در شريعت منع شده، ليكن كساني كه اين نوع ازدواج كرده اند در نتيجه نا فهمي بايد مهر را تعيين كنند وبه خانمها مطابق رضايت شان مهر بدهند تا اينكه در روشني اسلام زندگي كنند.
نکاح بدلک چگونه صورت میگیرد
اين نوع ازدواج در كتب فقه اسلامي به نامهای مختلف ياد شده از جمله (نكاح الشغار) و (نكاح البدل).
وبه اصطلاح عاميانه بدلک، معنايش اين است كه دو نفر اتفاق كنند كه من خواهر ويا دختر خود را براي شما به نكاح ميدهم ودر بدل آن شما هم دختر ويا خواهر خود را به نكاح من در آوريد.
اين در حقيقت ازدواج اجباري گفته مي شود كه دران بالاي خانمها وزنان ظلم واقع مي شود وحق شان در اختيار شريک زندگي ومهر تلف مي شود وبخاطر مصلحت برادر ويا پدر جبرا داده مي شود وتسليم ديگران ميگردد بدون رضايتش قرباني ميگردد، وهر وقت كه خانم جانب مقابل مورد آزار اذيت قرار گيرد اين هم مورد انتقام جويي قرار ميگيرد واز بسياري از حقوق خود محروم ميگردد.
ازينرو شريعت ما اين نكاح را به زبان رسول الله صلى ا لله عليه وسلم در حديث صحيح كه آنرا امام مسلم از صحابي جليل ابو هريرة رضي الله عنه روايت كرده به صراحت منع كرده واين است نص اين حديث: عن أبي هريرة – رضي الله عنه – عن النبي – صلى الله عليه وسلم- أنه نهى عن الشغار، وقال: الشغار أن يقول الرجل زوجني ابنتك وأزوجك ابنتي، أو زوجني أختك وأزوجك أختي .
وهم امام أحمد وأبو داود بإسناد صحيح از نويسنده وحي معاوية – رضي الله عنه – از رسول الله صلى الله عليه وسلم- روايت نموده “أنه نهى عن الشغار” كه ايشان نكاح بدل را منع كرده وكلمة (نهى) يعني حرام شمرده.
ونيز روايت نموده اند كه: “وحكم معاوية بذلك في شخصين تزوجا شغاراً وقد سميا مهراً، فكتب إلى أمير المدينة ، وأمره أن يفرق بينهما وقال: هذا هو الشغار الذي نهى عنه النبي – صلى الله عليه وسلم-، مع أنهما قد سميا مهراً”.
معاويه رضي الله عنه در هنگام خلافت شان دو نفر را که ازوداج شغار وبدلک نموده بودند نكاح شان را فسخ نموده واز هم جدا ساخت آنها را، با وجود كه هردو مهر را هم تعيين كرده بودند، وعلت فسخ اين ازدواج را فقهاء بيان داشته اند كه اين نوع نكاح وسيله ظلم بالاي زنان ميگردد وقرباني مصلحت ديگران مي شوند.
وفقهاء مذاهب فقهي اهل سنت درين اتفاق دارند كه نكاح بدلک ويا شغار جواز ندارد، امام ابن عبد البر مي نويسد: “أجمع العلماء على أن نكاح الشغار لا يجوز”.
ليكن اگر كسي كرده باشد ودران واقع شده باشد چطور كند؟
جمهور واكثريت فقهاء به اين نظر هستند كه اين نوع ازدواج باطل اعلان شود، وفقهاي مذهب حنفي به اين نظر هستند كه اگر بالفرض واقع شده باشد بايد تصحيح شود با تعيين مهر ودرين صورت باكي ندارد كه زندگي زناشويي شان را ادامه دهند واين نظر را فقهاي ديگري هم تأييد كردند اند مثل الزهري ومكحول والثوري والليث ويک روايت از أحمد بن حنبل وإسحاق وأبو ثور.
وبعد از بحث ومطالعه وتحقيق درين مورد من به اين نتيجه رسيدم كه اين نوع ازدواج حرام وناروا ونا جايز است وبصراحت در شريعت منع شده، ليكن كساني كه اين نوع ازدواج كرده اند در نتيجه نا فهمي بايد مهر را تعيين كنند وبه خانمها مطابق رضايت شان مهر بدهند تا اينكه در روشني اسلام زندگي كنند.
وصلى الله على خير خلقه محمد وعلى آله وأصحابه اجمعين.
